محمد بن یعقوب کُلینی معروف به «ثقةالاسلام کلینی» (درگذشت ۳۲۹ق)، از محدثان بزرگ شیعه و مؤلف کتاب کافی از معتبرترین مجموعه روایی شیعه و از کتب اربعه به حساب می‌آید. او در زمان غیبت صغرای امام مهدی(عج) به دنیا آمده و برخی از محدثان که بدون واسطه از امام عسکری(ع) یا امام هادی(ع) حدیث شنیده بودند را ملاقات کرده است. گفته‌اند کلینی در نقل حدیث دقت بسیاری داشته است. ابن قولویه، محمد بن علی ماجیلویه قمی، احمد بن محمد زراری از جمله شاگردان اویند.
اصول کافی عنوان بخش اول از بخش‌های سه‌گانه كتاب حدیثی الکافی است. در این بخش، احادیث مربوط به اعتقادات شیعه و زندگی امامان شیعه و برخی از احادیثی که درباره رفتارهای فرد مسلمان سخن می‌گوید، گردآوری شده است (۳۷۸۵ حدیث).
نویسنده در دو بخش دیگر کتاب به روایات فقهی و مواعظ اخلاقی پرداخته است.
از آنجا که در بین کتب اربعه فقط الکافی به روایات عقیدتی پرداخته است، این بخش از این کتاب همیشه مورد توجه شیعیان بوده است و به همین دلیل به صورت مجزا نیز منتشر شده است. علمای شیعه شرح‌های متعددی بر آن نگاشته‌اند، چنان‌که ترجمه آن نیز مد نظر بوده و چند ترجمه به زبان فارسی از آن منتشر شده است.
اصول کافی در هشت بخش کلی شکل گرفته است که کلینی هر یک از این بخش‌ها را با عنوان «کتاب» معرفی کرده است. این عناوین کلی عبارت‌اند از:
کتابُ العقل و الجهل
کتاب فَضل العِلم که در ۲۲ باب شکل گرفته است.
کتابُ التَوحید که دارای ۳۵ باب است.
کتابُ الحُجَّة که خود شامل ۱۳۰ باب است و احادیثی در آن جمع شده که ضرورت امامت، اسامی امامان شیعه، صفات ائمه، زندگی آنان و دلایل اثبات امامت ایشان را بیان می‌کنند.
کتابُ الایمان والکُفر که دارای ۲۰۹ باب است.
کتابُ الدعاء با ۶۰ باب
کتابُ فَضل القرآن در ۱۴ باب
کتابُ العِشْرَة که دارای ۲۹ باب است.
دلالت سنجی روایات کتاب العقل و الجهل
درس دوم_کتاب العقل و الجهل،دلالت سنجی روایات(۱)
درس سوم_کتاب العقل و الجهل،دلالت سنجی روایات(۲)
درس چهارم_دلالت سنجی روایات(۳)
درس ششم_دلالت سنجی روایات(۵)_حدیث جنود عقل و جهل(۱)
درس هفتم_دلالت سنجی روایات(۶)_حدیث جنود عقل و جهل(۲)
درس هشتم_دلالت سنجی روایات(۷)_ادامه روایت جنود و روایات ۱۵،۱۶،۱۷،۱۸،۱۹
درس نهم_دلالت سنجی روایات(۸)_روایات ۲۰،۲۱،۲۲
درس دهم-دلالت سنجی روایات(۹)_روایات ۲۳،۲۴،۲۵،۲۶
درس یازدهم_دلالت سنجی روایات(۱۰)_۲۷،۲۸،۲۹
درس دوازدهم_دلالت سنجی روایات(۱۱)روایات ۳۰،۳۱،۳۲،۳۳،۳۴
درس سیزدهم_دلالت سنجی روایات(۱۲)_روایات ۳۵،۳۶
درس چهاردهم-جمع بندی روایات کتاب عقل و جهل(۱)
درس پانزدهم_جمع بندی روایات کتاب عقل و جهل(۲)
